Unikatowa tradycja rękodzielnicza ze Zdzisławic – podsumowanie projektu stypendialnego NIKiDW
W roku 2022 Aleksander Bielak oraz Krzysztof Butryn zrealizowali projekt stypendialny „Mistrz tradycji” Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi pt. „Kobiałki – kosze z korzenia sosny”, który miał na celu podtrzymanie oraz zachowanie od zapomnienia zanikającej w tym regionie umiejętności wytwarzania koszy z korzenia sosny.
Pan Aleksander Bielak ze Zdzisławic jest jedyną osobą w naszym regionie zajmującą się wyplataniem koszy z korzenia sosny. Posiada ogromną wiedzę na temat pozyskiwania materiału, jego obróbki jak i samego wyplatania oraz ponad 70-cio letnią praktykę. Mimo podeszłego wieku (87 lat) jest czynnym twórcą. Niestety do tej pory nie doczekał się następców i kontynuatorów tej zanikającej umiejętności, chociaż w ostatnich latach prowadził kilka pokazów i warsztatów m.in. na Festiwalu muzyki tradycyjnej „Na rozstajnych drogach”, Jarmarku Jagiellońskim w Lublinie i na lokalnych wydarzeniach.
Obecnie wykonywanie koszyków z korzenia sosny jest unikatowym rzemiosłem nie tylko w regionie ale i w skali całego kraju.
Warsztaty, które odbywały się od lipca do grudnia 2022 roku w ramach projektu stypendialnego NIKiDW pozwoliły uczniowi poznać tradycyjne techniki wyplatania oraz przyswoić nowe umiejętności rękodzielnicze. Podczas regularnych spotkań Aleksander Bielak przekazywał swoją wiedzę w zakresie pozyskiwania materiału (wybór odpowiedniego miejsca, prezentacja technik wydobywania korzeni sosny); przygotowania materiału, a także jego obróbki i sortowania (przycinanie, struganie, czyszczenie oraz dzielenie korzenia); tworzenia konstrukcji koszyka z gałązek świerka tzw. kółeczka (wyginanie, formowanie, spinanie i łączenie) jak i samego wyplatania.
28 grudnia 2022 roku w Gminnym Ośrodku Kultury w Kocudzy odbyło się podsumowanie projektu. Na program składała się m.in.: prezentacja sylwetki mistrza i ucznia, pokaz zdjęć oraz wystawa prac powstałych w ramach projektu stypendialnego.
Jak się okazało stypendium było również doskonałą okazją do rozmów, wspomnień o dawnych czasach i tradycjach, jak również do śpiewania tradycyjnych pieśni i kolęd, które pan Aleksander pamięta jeszcze z lat młodzieńczych.
Więcej o projekcie na stronie: http://www.sukabilgorajska.pl/kobialka
Zrealizowano w ramach Stypendium Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi.
